Wat doet het met je als je al honderd dagen in een Egyptische gevangenis zit en je voorarrest wordt iedere 15 dagen verlengd? Je wordt ziek. Dat overkomt de Egyptische blogger Wael Abbas. Hij is hartpatiënt en zijn situatie is nogal uitzichtloos. Of het ooit tot een proces komt waar hij zich verdedigen kan, is onduidelijk.
Op 23 mei half vijf ’s nachts werd hij in zijn huis in Caïro van zijn bed gelicht door de politie. Voor ze hem in de boeien sloegen kon Wael nog een laatste bericht op zijn facebook pagina schrijven: “ik word gearresteerd”. Hij werd geblinddoekt en afgevoerd. Sindsdien zit hij al meer dan honderd dagen vast in de Tora gevangenis in Caïro. Het feit dat hij internationaal bekend is lijkt hem niet meer te helpen. Acties en oproepen om hem vrij te laten zijn aan dovemansoren gericht. Om de vijftien dagen verlengen de Egyptische autoriteiten zijn voorarrest.
Luis in de pels
Wael Abbas is wereldberoemd in Egypte en daarbuiten. Hij ontdekte al vroeg de mogelijkheden die het internet bood om misstanden aan de kaak te stellen en om buiten de censuur om informatie te verkrijgen en te verspreiden. Vanaf 2004 maakte hij op zijn blogs zichtbaar wat bijna iedereen al wist in Egypte, maar waar niemand openlijk over durfde te praten: de corruptie, geweld tegen vrouwen, het geweld van de politie en vooral de praktijk van het martelen door de politie en veiligheidsdiensten.
Met duizenden volgers werd hij een luis in de pels in Egypte. Gehaat en gevreesd door de autoriteiten en bewonderd door jongeren en activisten in Egypte en de hele Arabisch sprekende wereld. Wael liet zien dat verandering mogelijk was, ook in Egypte.
Wael’s invloed was zo groot dat in 2006 en 2007 de BBC en CNN hem uitriepen tot invloedrijkste persoon van het jaar. Hij verscheen daarna vaak in de internationale media. Natuurlijk werd ook Wael lastiggevallen en vervolgd door de autoriteiten. Hij werd vaak gearresteerd, zijn accounts werden geblokkeerd en zijn computer en telefoons werden regelmatig in beslag genomen. Maar zijn bekendheid gaf hem altijd een zekere vorm van bescherming, Wael was te groot om ongezien de mond te snoeren.
Nacht van de Vrede
In 2010 nodigde PAX hem uit tijdens de Vredesweek. Wael stelde toen al dat een jongerenopstand onvermijdelijk was. Hij kreeg gelijk. Vanaf dat moment hebben we regelmatig samengewerkt, o.a. bij het opzetten van een programma voor jonge activisten.
Ook na de Arabische revolutie in 2011 en de val van de Egyptische president Mubarak bleef hij de autoriteiten kritisch volgen. Of het nu ging om de militaire overgangsregering, de Moslimbroederschap, of de regering van president Sisi, Wael sloot geen compromissen. Hij zag het als zijn plicht om de corruptie, martelingen en mensenrechtenschendingen aan de kaak te stellen.
Critici het zwijgen opgelegd
Nog minder dan onder Mubarak zijn de huidige autoriteiten in Egypte gediend van kritische geluiden. De afgelopen tijd zijn honderden activisten, critici en dissidenten opgesloten. Vaak vanwege uitingen die ze hebben gedaan op het internet. Websites worden gesloten en accounts worden geblokkeerd of verwijderd. Soms met actieve medewerking en instemming van bedrijven als Twitter. Vorig jaar werd Wael’s twitteraccount geblokkeerd en verwijderd.
De aanklacht tegen Wael is: “steun aan een terroristische organisatie – lees: de Moslimbroederschap en het verspreiden van fake nieuws. Iedereen die hem kent weet dat het absurde aanklachten zijn. Wael is zoals dat heet: “in de ijskast gezet”. Om de vijftien dagen wordt zijn voorarrest verlengd. Een proces gaat er nooit komen. Zolang het de autoriteiten goeddunkt kunnen ze hem eindeloos in voorarrest houden.
Stilte
Wael is niet de enige bekende Egyptenaar die opgepakt is en aangeklaagd wordt. Ook Amal Fathy, activist getrouwd met het hoofd van de Egyptische Commissie voor Mensenrechten en de komiek Shady Abu Zaid overkwam hetzelfde.
Dat Wael overal op de wereld vrienden heeft, een bekende persoon is en te gast is geweest bij regeringen en maatschappelijke organisaties, helpt hem blijkbaar niet meer. Stille diplomatie, maar ook de schrijfacties en petities die worden opgezet voor Wael en de andere gevangenen hebben tot nu toe nog niet het gewenste effect.
Wael weet dat er overal op de wereld mensen voor hem in actie komen en met hem meeleven. Dat gegeven alleen al sterkt hem en daarom ook blijven Amnesty International, Human Rights Watch en PAX aandacht voor Wael en anderen in zijn situatie vragen.
In 2010 interviewde Evert-Jan Grit de Egyptische blogger Wael. Lees hier dat interview nog eens na.
