PAX medewerker Foeke Postma is als coauteur van het onderzoek ‘Project Polar’ genomineerd voor De Tegel, de belangrijkste journalistieke prijs van Nederland. Postma, die vrijwilliger is bij onderzoeksgroep Bellingcat, heeft samen met onderzoekers van De Correspondent zichtbaar gemaakt hoe de fitness-app van het Finse bedrijf Polar militairen, geheim agenten en medewerkers van locaties waar kernwapens liggen in gevaar brengt.
Hier een stukje uit hun publicatie op De Correspondent: “Op zaterdagochtend 9 mei 2018 rent een Nederlander langs een landingsbaan van het vliegveld van Erbil, een stad in Noord-Irak. Hij doet het rustig aan. In 29 minuten en 34 seconden legt hij 4,7 kilometer af. Om zijn pols draagt hij een digitaal horloge, de Polar V800. Zo volgt hij tijdens het joggen zijn snelheid, de afgelegde afstand en zijn calorieverbruik. De man, we noemen hem Ton, is een Nederlandse militair die deel uitmaakt van de Capacity Building Mission in Irak, een missie die bij de luchthaven van Erbil is gelegerd. Dit is een van de belangrijkste plekken van waaruit sinds 2015 de strijd tegen de terroristische groepering Islamitische Staat wordt gevoerd. Het is absoluut niet de bedoeling dat wij weten wie Ton is en waar hij is gelegerd. En het is al helemaal niet de bedoeling dat wij weten waar Ton woont. Toch zien we via een kaart met sportactiviteiten van de sport-app Polar dat veel van zijn hardlooprondjes bij een groepje huizen in een klein dorp in het noorden van het land beginnen en eindigen. Met wat googelen vinden we zijn exacte adres. En we vinden de namen en foto’s van zijn vrouw en kinderen.”
Leger en geheime diensten zichtbaar
In totaal traceerden Foeke Postma, Dimitri Tokmetzis, Maurits Martijn, Leon de Korte en Riffy Bol 6.460 mensen met 69 verschillende nationaliteiten. Hun namen en adressen bleken dankzij de app makkelijk vindbaar. Postma gebruikte de Polar app zelf in Nederland. Elke keer als hij een rondje ging hardlopen was de exacte locatie van zijn huis op een wereldkaart gemarkeerd. Postma: “Ik dacht, hé dat is een veiligheidsrisico, want als militairen ook deze app gebruiken, maken ze onbedoeld allerlei geheime operaties publiek.” De veiligheidsrisico’s die deze app veroorzaakte waren potentieel enorm, zowel voor burgers als voor militairen zelf. Zo openbaarde de app ook gevoelige gegevens van hooggeplaatste officieren die toegang hadden tot locaties waar kernwapens liggen opgeslagen – gegevens die mogelijk misbruikt zouden kunnen worden door gevaarlijke groeperingen.
Het toont aan dat het leger langzaam leert, want eerder al vielen Amerikaanse soldaten op door hun gebruik van de app Strava. Zowel het Pentagon en het Nederlandse Ministerie van Defensie hebben inmiddels na het onderzoek van Foeke en zijn collega’s besloten om fitness apps te verbieden omdat ze een ‘significant risico’ voor de troepen zouden vormen. Ook in andere landen heeft het onderzoek veel aandacht gekregen. Het nieuws is inmiddels in meer dan 20 talen gepubliceerd.
Uitreiking
De andere genomineerden in de categorie ‘Nieuws’ zijn Volkskrant journalist Natalie Righton met de onthulling over de leugen van Halbe Zijlstra die hem tot aftreden dwong en Paul Vugts van Het Parool met het artikel ‘Liquidatie staatsvijand Iran in Almere’.
Voor de publieksprijs kan je op de website van De Tegel stemmen.
De uitreiking van De Tegel is op dinsdag 23 april in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.