De internationale Cluster Munitie Coalitie (CMC)- waar IKV Pax Christi bestuurslid van is – roept alle 112 landen op die zijn aangesloten bij de Conventie inzake Cluster Munitie om er voor te zorgen dat clustermunitie geen onderdeel uitmaakt van het Amerikaanse wapenarsenaal bij een eventuele militaire actie in Syrië.
Door Miriam Struyk, Roos Boer & Suzanne Oosterwijk
“Het gebruik van clustermunitie door het Syrische regime heeft al voor talrijke burgerslachtoffers gezorgd, zoals overigens in elk conflict waar dit type wapen ooit is ingezet” aldus directeur van de CMC Sarah Blakemore. “Het zou absoluut absurd zijn om het ene verboden wapen te gebruiken ter vergelding van het gebruik van een ander verboden wapen.”
Volgens de New York Times, heeft een aantal Amerikaanse officials verklaard dat – voorlopig- een aanvalsplan op Syrië ingericht is op het gebuik van Tomahawk cruise missiles die vanaf zee worden gelanceerd. Voor deze raketten kunnen verschillende koppen worden gebruikt en het Delta model bevat 166 BLU-97 submunities. Het is van groot belang dat dit type wapen niet wordt ingezet.
Het laatste gerapporteerde gebruik van clustermunitie door de Verenigde Staten was op 17 december 2009 in Jemen toen één of meerdere TLAM-D cruise missiles met BLU-97 submunitie het dorp al-Majala in de zuidelijke provincie Abyan troffen. Tijdens de aanval werden op z’n minst 41 burgers gedood. Ook na de aanval vielen burgerslachtoffers: 4 burgers stierven en 13 raakten gewond door onontplofte submunities die achterbleven en alsnog ontploften. Nu, vier jaar later, liggen er nog steeds onontplofte clustermunitieresten op de plek van de aanval. De Verenigde Staten weigert overigens om de aanval te ontkennen of bevestigen.
De VS gebruikten eerder Tomahawk cruise missiles met BLU-97 submunities bij aanvallen in Irak tussen 1991 en 2003, in Servië in 1999, en in Afghanistan and Soedan in augustus 1998.
Het Amerikaanse Department of Defense policy, uit 2008 stelt dat de VS per einde van 2018 geen clustermunitie met een faalratio van meer dan 1% meer zal gebruiken. Wanneer clustermunitie wordt ingezet waarvan meer dan 1% niet ontploft en resulteert in ongeëxplodeerde oorlogsresten (UXO), moet hiervoor toestemming worden gegeven door de Combatant Commanders. De BLU-97 bomblet voldoet niet aan dit criterium. Daarnaast stelt de Amerikaanse wet dat ontvangers van clustermunitie uit de VS ermee instemmen dat clustermunitie “niet gebruikt zullen worden waar bekend is dat er burgers aanwezig zijn.”
“We roepen alle landen die zich hebben aangesloten bij de Conventie inzake Clustermunitie (CCM) op om er bij de VS op aan te dringen dat clustermuntie explicitiet van gebruik wordt uitgesloten bij een eventuele militaire operatie in Syrië,” aldus Blakemore. “Ieder gebruik van dit wapen gaat in tegen het doel van de Conventie inzake Clustermunitie, namelijk om het humanitaire leed en burgerslachtoffers dat clustermunitie veroorzaakt tegen te gaan.”
Ter achtergrond:
Noch de VS noch Syrië is aangesloten bij de Conventie inzake Clustermunitie uit 2008. De VS is aangesloten bij het Verdrag Chemische Wapens uit 1993. Syrië is dat niet.
In oktober 2012 zei ambassadeur Susan Rice, de toenmalige Permanente Vertegenwoordiger van de VS bij de Verenigde Naties, dat het gebruik van clustermunitie een voorbeeld was van de “gruweldaden” van het Syrische regime. De CMC heeft het gebruik van clustermunitie door Syrië meerdere malen veroordeeld en ruim 100 staten, waaronder ook landen die niet zijn aangesloten bij de Conventie inzake Clustermunitie, hebben dat eveneens gedaan. Ook Nederland sprak zich sterk uit tegen het gebruik van clustermunitie door de Syrische regering. Op 15 mei 2013 stemde de Verenigde Staten voor een resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties waarin het gebruik van clustermunitie door Syrië sterk werd veroordeeld.
Volgens artikel 21 van de Conventie inzake Clustermunitie hebben alle aangesloten landen de verplichting om staten die niet lid zijn van het verdrag te ontmoedigen om clustermunitie te gebruiken.
Het Verdrag bevat een totaalverbod op het gebruik, de productie, de overdracht en de opslag van clustermunitie. Ook schrijft het verdrag voor dat onontplofte clustermunitieresten binnen 10 jaar ogperuimd moeten worden en dat slachtoffers en diens gemeenschap toegang krijgen tot adequate hulp. Momenteel zijn 112 landen aangesloten bij de CCM, waarvan er 83 landen hebben geratificeerd.
Van 9 tot 13 september komen in Lusaka, Zambia, meer dan 100 landen samen voor de Fourth Meeting of States Parties. Daar zal de CMC op 4 september de jaarlijkse Cluster Munition Monitor 2013 lanceren die een wereldwijd overzicht biedt van ontwikkelingen op het gebied van onder meer ruiming van onontplofte oorlogsresten en slachtofferhulp.
IKV Pax Christi zal ook in Zambia aanwezig zijn om landen aan te moedigen de verplichtingen uit het verdrag strikt na te leven.
