‘Ik kan bijna niet beschrijven hoe erg het was. Ik hoorde een verschrikkelijk geluid, de muren van het huis schudden, glas vloog in het rond. Mensen schreeuwden: ‘Tante Luda! Help!’ Toen ik mijn ogen opende, kon ik bijna niets zien door het stof. Overal rook het naar brand. Er volgde nog een bom, en nog een. Deze oorlog heeft niet alleen onze huizen verwoest, maar ook onze levens.’
Dit is het verhaal van Lyudmila (58), een gepensioneerde lerares uit Oekraïne. Verhalen zoals dat van haar, zijn er vele. Van de 25-jarige moeder Anastasiya, de 39-jarige onderneemster Yuliya, de 37-jarige fabrieksarbeider Aleksandr. Allemaal gaan ze over de verwoestende gevolgen van het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden, in dit geval in Oekraïne. Over de angst, de pijn, het verlies, het verdriet, kortom het menselijk leed dat deze wapens elke dag weer aanrichten in conflicten over de hele wereld: in de vorm van talloze (dodelijke) slachtoffers, verwoeste huizen, vernietigde infrastructuur zoals ziekenhuizen, watervoorzieningen en scholen.
Nevenschade
Te gemakkelijk worden burgerslachtoffers en de schade aan hun huizen en leefomgeving afgedaan als collateral damage ofwel nevenschade: een te betreuren maar onvermijdelijk bijeffect van oorlog. Roos Boer, programmaleider Explosieve wapens bij PAX, reisde samen de UN Office For the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA) en onafhankelijk fotograaf Dirk-Jan Visser naar Oekraïne om deze ‘nevenschade’ gezichten te geven. Hun gesprekken met Lyudmila, Anastasiya, Alesksandr en vele anderen resulteerden in het fotorapport Collateral: the human cost of explosive violence in Ukraine, dat vandaag verschijnt. Door de lens van Dirk-Jan Visser vertelt dit rapport de indringende verhalen van burgers die de gevolgen van explosieve wapens aan den lijve ondervinden.
PAX presenteert het rapport maandag 21 september in Wenen, waar meer dan 20 staten (waaronder Nederland) bijeen komen om te praten over het leed dat veroorzaakt wordt onder burgers wanneer explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden worden gebruikt.
Download het rapport Collateral – The human cost of explosive violence in Ukraine (pdf, 6mb)
Lees ook de blog Van Elena’s huis is niets meer over.
PAX roept landen en andere gewapende partijen op om het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden te voorkomen. Meer informatie vind je hier.
