Categorieën
Blog

Een nieuwe bisschop, een sprankje hoop

Een bisdom heeft een bisschop nodig. Begin deze maand werd in het Zuid-Soedanese Torit eindelijk een nieuwe bisschop ingewijd, nadat de...

Een bisdom heeft een bisschop nodig. Begin deze maand werd in het Zuid-Soedanese Torit eindelijk een nieuwe bisschop ingewijd, nadat de stad het vijf jaar zonder had moeten stellen. Vijf jaren waarin veel, heel veel gebeurd is. Laten we even teruggaan in de tijd.

September 2017. Het hernieuwde geweld in Juba, uitgebroken nog geen jaar na het sluiten van het eerste vredesakkoord dat een einde moest maken aan de burgeroorlog, had zich snel naar het zuiden van het land verspreid. Torit, ten zuidwesten van Juba, was binnen een paar weken in een soort spookstad veranderd. Veel mensen waren op de vlucht geslagen, naar de kampen in Oeganda of de ‘bush’ in. De markt was verlaten en de wegen naar andere plaatsen in het gebied waren onbegaanbaar.

Hoge muur

Maandenlang durfden mensen in Torit nauwelijks meer over straat uit angst voor geweld door gewapende individuen en groepen, met of zonder uniform. Toen ik weer in de stad was bleek het er nog steeds erg stil. Ik zou samen met onze partner, Fr. John Opi van het Diocese van Torit, evalueren hoe de projecten waren verlopen, wat administratieve zaken doornemen, en bespreken wat er nodig was om het werk voort te zetten. Hij had een hotel geregeld dichtbij de vliegstrip, met een hoge muur eromheen, waar we maaltijden konden krijgen zodat we zo weinig mogelijk naar buiten hoefden. In de auto wees hij de plekken aan waar tot een paar weken daarvoor mensen waren neergeschoten. Gelukkig gebeurde er niets in die dagen en is de situatie sindsdien verbeterd, maar op dat moment spraken de verlatenheid en de stilte voor zich.

Opdelingen en spanningen

Terug in het heden blijken verlatenheid en stilte ver te zoeken in Torit. Op zondag 3 maart werd Fr. Stephen Ameyu ingewijd tot nieuwe bisschop van het Diocese van Torit. Het Diocese beslaat het voormalige Oost-Equatoria, sinds 2015 opgedeeld in Torit State en Kapoeta State. De opdeling, middels presidentieel decreet had al vóór juli 2016 geleid tot verergering van bestaand intercommunaal geweld over land en natuurlijke hulpbronnen, en tot nieuwe machtspolitiek en spanningen over bestuurlijke grenzen en posities. Zo ook in voormalig Oost-Equatoria.

Mensen, overal opgetogen mensen

Tijdens de inwijding van de bisschop was daar voor heel even niets van te merken. Al op vrijdagmiddag reden de eerste stoffige Landcruisers Torit binnen, net als stampvolle bussen en met mensen overladen trucks. Uit alle delen van Oost-Equatoria kwamen mensen naar de inwijding van ‘hun’ nieuwe bisschop, vanuit Ikwotos, Magwi, Nimule, Lafon, Budi, Kapoeta, Narus, Kuron, maar ook van daarbuiten, uit Juba, Oeganda, Kenia. Priesters en hun parochianen, vrouwengroepen, jongeren, kleine en hele grote kerkkoren, traditionele chiefs, staatsgouverneurs, bisschoppen en zelfs een aantal afgevaardigden van de grootste rebellenbeweging. Sommige mensen werden per charter ingevlogen, anderen hadden dagen gelopen om hierbij te kunnen zijn. Met Fr. Opi wandelde ik, in het donker, over straat, midden door de drukte van een konvooi dat net uit Kapoeta State was aangekomen. We liepen constant bekenden tegen het lijf, iedereen was opgetogen. Voor het eerst sinds het uitbreken van de burgeroorlog in 2013 waren er weer zoveel mensen bij elkaar gekomen op één plek. Fr. Opi straalde: ‘This is the true spirit of Eastern Equatoria!’.

‘Vredestijd’, zo heet dat

De inwijding zelf verliep verder redelijk naar verwachting: mooie ceremonie, erg lange speeches, tikkeltje onduidelijkheid over welk koor wanneer mocht zingen: in totaal een dertien uur durende zit. De kersverse bisschop zelf leek erg onder de indruk van het gebeuren. De verwachtingen zijn hoog wat betreft zijn rol en die van de kerk in wat nu, sinds het sluiten van het hernieuwde nationale vredesakkoord vorig jaar september, ‘vredestijd’ zou moeten heten in Zuid-Soedan.

Wat de toekomst brengt?

Vredestijd is het nog lang niet. De sfeer in Zuid-Soedan is er een van voorzichtig uitgesproken hoop, maar vooral van onuitgesproken angst. Ook in Oost-Equatoria, waar mensen weer over de weg kunnen reizen en de markt in Torit weer drukbezet en bezocht wordt. Maar waar tegelijkertijd hele dorpen, ook dat van Fr. Opi, verwoest en ontvolkt achter zijn gebleven. Er wordt nog steeds gevochten over graaslanden en vee. Laten we het erop houden dat niemand weet wat de nabije toekomst gaat brengen.

Iedereen even samen

De inwijding van de nieuwe bisschop heeft echter een klein sprankje hoop doen opleven, een kort moment waarop iedereen even samen kwam, waar ruimte was voor hernieuwd contact, verbondenheid en samen feestvieren. En dit zijn de sprankjes hoop en de korte momenten die ook, ondanks alles, betekenis hebben en die het verdienen om naar buiten te worden gebracht. Voor Fr. Opi, voor al die mensen die naar de inwijding waren gekomen, en voor al die anderen die zo hard aan de vrede werken in Zuid-Soedan.

Bekijk ook