In de zomer van 2023 werkte ik als waarnemer voor EAPPI op de Westelijke Jordaanoever. Ruim een jaar later zijn mijn herinneringen nog springlevend. Het kolonistengeweld, de groeiende intimidatie van het Israëlisch leger en de algehele nood van een bevolking onder de militaire bezetting van de staat Israël. Ik kan er pagina’s over volschrijven en dagenlang over praten. Naar aanleiding van de aangrijpende film ‘No Other Land’ vandaag een ander verhaal.
Helden van de Westoever
Ik wil aandacht besteden aan de moedige Palestijnse- en Joodse mensenrechtenactivisten die ik heb ontmoet. Palestijnen die zich met gevaar voor eigen leven inzetten voor gerechtigheid. Joodse Israëliërs die door vrienden en families worden verguisd omwille van hun inzet en ‘verraad’ op de Westoever. De mensen die het geweld ten aanzien van hun buren niet langer kunnen verdragen. Deze dappere mensen werken vreedzaam samen. Twee culturen die zoveel met elkaar gemeen hebben, ondanks alle verschillen. Een bescheiden, positieve noot te midden van alle heftige gebeurtenissen en nieuwsberichten.
Onwaarschijnlijke vriendschap
Een van de mensenrechtenactivisten die ik heb leren kennen, is de Palestijn Basel Adra. Hij komt uit Masafer Yatta, en uitgestrekt woestijnlandschap ten zuiden van de stad Hebron. In de jaren tachtig is Masafer Yatta bestempeld als Israëlisch militair oefenterrein. Sindsdien worden de bewoners met uitzetting bedreigd. Deze agressieve ontruimingen gaan gepaard met de bouw van vier grote, illegale Joodse nederzettingen. Basel strijdt al jaren tegen de massale verdrijving van zijn gemeenschap door de Israëlische autoriteiten. Hij documenteert de verwoesting van dorpen in zijn regio. Op video legt hij vast hoe Israëlische soldaten huizen slopen en bewoners verdrijven. Als hij de Joodse Yuval ontmoet, een Israëlische journalist, ontstaat er een onwaarschijnlijke vriendschap. Ze besluiten samen de gebeurtenissen vast te leggen. Hun verhaal kun je zien in de documentaire No Other Land. Een ingrijpend verhaal over de strijd voor gerechtigheid en het behoud van een eeuwenoude heldencultuur.
Diepe band met hun land
In Masafer Yatta wonen nog zo’n 1200 Bedoeïenen. Deze herder-families wonen van oudsher in kleine, afgelegen dorpjes in eenvoudige tentwoningen. Sinds mensenheugenis gaan mannen en vrouwen bij het krieken van de dag op pad met hun dieren. Hun werk wordt steeds gevaarlijker en hun levenswijze staat zwaar onder druk. Het is een door weer en wind gehard herdersvolk, trots op hun eeuwenoude tradities en cultuur. Als je met ze praat, ontdek jehoe diep de band met de grond van hun voorvaderen is. Zij houden zielsveel van de woestijn, het land en hun dieren. Helaas verkeren zij sinds oktober 2023 in nood. De herders mogen hun kuddes niet meer laten grazen. Er is chronisch tekort aan drinkwater, voedsel en medicijnen. Dorpen zijn door militaire checkpoints van elkaar afgesneden. Handeldrijven is niet langer mogelijk en het bezoeken van familieleden evenmin. Arrestaties en confiscatie van voertuigen zijn aan de orde van de dag. Medische voorzieningen zijn er niet, hulpdiensten kunnen het gebied niet meer in. Joodse kolonisten grijpen meer dan ooit hun kans om het leven van deze mensen onmogelijk te maken. De kuddes sterven langzaam uit, evenals de eeuwenoude levenswijze en cultuur van dit bijzondere volk.
No Other Land
No Other Land draait vanaf 9 januari 2025 in de bioscoop. Tijdens het zien van de film is het alsof je de ontwikkelingen op de Westelijke Jordaanoever zelf meemaakt. De film is een ode aan creatief, vreedzaam verzet. Aan Basel en Yuval en aan alle mensenrechtenactivisten op de Westelijke Jordaanoever. Laat deze film ons de ogen openen en de noodkreet om gerechtigheid voor alle volkeren ondersteunen.
Op 15 januari zullen Jantien en PAX-medewerker Thomas van Gool aanwezig zijn bij de vertoning van No Other Land met nagesprek in bioscoop De Lieve Vrouw in Amersfoort. Op 20 januari zijn ze bij de vertoning in het LUX in Nijmegen.
Jantien is als Nederlandse waarnemer van het EAPPI programma (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel) afgereisd om gedurende drie maanden ‘beschermende aanwezigheid’ te bieden aan Palestijnse burgers en gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Ze verwerkt haar indrukken in blogs.
