Mourad Ben Sellam heeft voor zijn studie ‘Antropologie en Ontwikkelingsstudies’ aan de Radboud Universiteit in Nijmegen onderzoek gedaan naar de gespletenheid in de Palestijnse samenleving. Daarvoor sprak hij ook partners van PAX. Hij schreef een blog over zijn belevenissen en bevindingen in Oost-Jeruzalem.
Na een vlucht van vijf uur ben ik eindelijk aangekomen op Tel-Aviv airport. Ik loop met mijn handbagage richting de douane en zie negen rijen met passagiers, die aan het wachten zijn om de douane te passeren. Ik zoek de kortste rij op en sluit me daarbij aan. Ik zie twee Nederlandse vrouwen de douane passeren. Dan zal ik zelf ook wel zonder enige problemen de douane kunnen passeren, denk ik hoopvol.
Het is mijn beurt. De wachtmeester vraagt mij wat mijn doel in Israël was en de namen van mijn vader en grootvader. Nadat ik de namen doorgeef, vertelt hij me: ‘Je kunt daar zitten, de security afdeling gaat je een paar vragen stellen en dan mag je Israël binnen’. Hij overhandigt mijn paspoort aan de securityafdeling. Na ongeveer vijf uur wachten, ben ik eindelijk aan de beurt voor een gesprek. Tijdens het gesprek stellen twee agenten allerlei vragen over het doel van mijn reis en mijn persoonlijke leven in Nederland. Gek genoeg gaan veel vragen over mijn relatie met Marokko en landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Hoewel ik mezelf als Nederlander beschouw en een Nederlands paspoort heb, zien de Israëlische veiligheidsagenten mij als Marokkaan.
Na het gesprek loop ik weer terug naar de plek waar ik zat te wachten. Na ongeveer 30 minuten wachten, ontvang ik mijn visum. Vermoeid en met een diepe zucht kan ik de luchthaven eindelijk verlaten. Ik wist toen nog niet dat mijn ervaring op het vliegveld is hoe veel christelijke Palestijnen zich moeten voelen.
De dag na mijn aankomst, ga ik naar Beit Hanina, een wijk gelegen in Oost-Jeruzalem. Daar wil ik mijn onderzoek beginnen, wat zich focust op de relatie tussen Palestijnse Moslims en Palestijnse christenen. Eenmaal aangekomen, kom ik Ibrahim* tegen, een christelijke Palestijnse man, midden dertig. Hij vraagt wat ik in de buurt doe en ik vertel hem dat ik een Marokkaans-Nederlandse toerist ben die Beit Hanina uit interesse bezoek. Ik zie dat we voor een kerk staan. Ik vraag hem of er nog andere kerken in de buurt zijn.
Hij lacht en vraagt, “Ben je zelf christen?” Ik vertel hem dat ik een moslim ben. Er verschijnt een teleurgestelde blik op Ibrahim gezicht. “Heb ik iets verkeerds gezegd?” “Nee … het gaat niet om jou”, zegt hij. “Wat is het dan?” “Tussen jou en mij… de meeste Palestijnse christenen voelen zich al jaren buitengesloten door de Moslimgemeenschap. Ze zien ons haast niet meer als onderdeel van de hun gemeenschap, alleen als het hun goed uitkomt. Bijvoorbeeld, als de Israëlische staat acties onderneemt tegen Palestijnen, zoals onrechtvaardige arrestaties, dan wel”. Ibrahim voelt zich er verdrietig en boos over.
Tijdens mijn onderzoek hoor ik ook van andere Palestijnse christenen dat ze ook zich buitengesloten voelen, vooral tijdens de feestdagen. Uit mijn onderzoekresultaten blijkt dat beide gemeenschappen naast elkaar leven. Allebei krijgen ze normen en waarden aangeleerd die voornamelijk voortkomen uit religie. Deze normen en waarden vormen uiteindelijk de identiteit van een Palestijn, maar met een diep gewortelde verschil tussen christen en moslim.
Deze identiteiten zorgen ook ervoor hoe de ‘ander’, die geen onderdeel van de gemeenschap is, wordt geframed. Deze framing zorgt voor in- en uitsluiting in een gemeenschap. Ibrahim en andere Palestijnse christenen worden door veel Palestijnse moslims voornamelijk geframed als de ‘ander’ en dit leidt tot dat ze worden buitengesloten van de Palestijnse gemeenschap. Alhoewel dit conflict als belangrijk wordt beschouwd door veel Palestijnse christenen, wordt er helaas te weinig over gesproken of aandacht aan besteed door organisaties die gespecialiseerd zijn in ‘conflict resolution’. Of het nu in Nederland is of in Palestina, minderheden moeten worden erkend én geaccepteerd als onderdeel van de gemeenschap.
*I.v.m. privacy is er een fictieve naam gebruikt
