De militaire aanvallen van afgelopen zaterdag door de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk op doelen in Syrië, hebben weinig of niets betekend voor de bescherming van Syrische burgers.
Wat nodig is in Syrië, is daadwerkelijke betrokkenheid en een strategie om Syrische burgers te beschermen tegen de campagne van oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid van het regime Assad, en een gemeenschappelijk antwoord te vinden op de crisis in Syrië. Het is hoog tijd om de bescherming van burgers op de eerste plaats te stellen.
De aanvallen waren gericht op chemische productielocaties in Syrië, volgend op de chemische aanval van 7 april op Douma in Oost-Ghouta, die ongeveer 500 mensen trof, waarbij ten minste 43 mensen omkwamen. De reactie van zaterdag had een beperkt bereik en er werden maatregelen genomen om het risico te beperken op escalatie van het conflict tussen de internationale spelers die bij het conflict in Syrië zijn betrokken.
Herstel van internationale normen?
De VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk claimden dat zij door de impasse in de Veiligheidsraad van de VN wel moesten handelen om de internationale normen te herstellen die het gebruik van chemische wapens verbieden. Maar de luchtaanvallen hebben naar verwachting weinig impact op dat herstel, gezien het eenmalige karakter en het gebrek aan een vervolgstrategie. Het zelfverklaarde doel van herstel van de internationale normen wordt ondermijnd door het feit dat de coalitie van 3 niet voldoende stappen ondernam om hun aanval te legitimeren. Ze hebben niet gewacht op de resultaten van de OPCW-missie die kort daarvoor in Damascus arriveerde, noch steunden ze de pogingen van de secretaris-generaal van de VN om een onderzoek in te stellen naar de attributie van chemische aanvallen. Hun geloofwaardigheid wordt verder ondermijnd door hun eigen dubbele moraal in de regio. Nog maar twee weken geleden sprak de VS een veto uit over een onafhankelijk onderzoek van de Verenigde Naties naar het excessieve geweld in Gaza. En hun medeplichtigheid aan de oorlogsmisdaden in Jemen ondermijnt hun geloofwaardigheid eens te meer.
Straffeloosheid is het echte probleem
De focus op chemische wapens en het gebrek aan actie in antwoord op tientallen eerdere aanvallen met chemische wapens en talloze oorlogsmisdaden die met conventionele wapens zijn begaan in Syrië, doet de twijfel rijzen aan de inzet om burgers te beschermen. Al zeven jaar lang worden Syriërs op grote schaal gevangen genomen, gemarteld, verkracht, gedeporteerd, uitgehongerd en gedood. Deze misdaden zijn tot nu toe onbestraft gebleven. Vandaag de dag zien we de desastreuze gevolgen hiervan: Ten minste een half miljoen Syriërs is gedood, de helft van de bevolking is naar elders overgebracht, 13 miljoen Syriërs hebben humanitaire hulp nodig en de internationale normen zijn afgebrokkeld. De inactiviteit van het westen draagt bij aan een situatie waarin elke militaire actie kan leiden tot een onbedoelde, maar oncontroleerbare escalatie van geweld in een toch al zo onstabiele regio.
De oorlogsmisdaden die in Oost-Ghouta zijn begaan, blijven niet beperkt tot het gebruik van chemische wapens. Het offensief van het regime Assad op Oost-Ghouta, gesteund door Rusland en Iran, heeft sinds februari geleid tot de dood van honderden mensen en de gedwongen verplaatsing van ten minste 133.000 mensen uit het gebied, dat sinds 2013 werd belegerd. Dit offensief maakte deel uit van de strategie ‘overgeven of sterven’ van het regime Assad, waarbij bevolkingsgroepen die onder controle van de oppositie staan, worden onderworpen aan een reeks oorlogsmisdaden, collectief worden gestraft, belegerd, uitgehongerd en gebombardeerd, om hen te dwingen zich over te geven en hen vervolgens gedwongen te ‘evacueren’. Gezien het systematische en grootschalige karakter van deze oorlogsmisdaden, staan ze gelijk aan misdaden tegen de menselijkheid. En toch heeft dit jarenlang straffeloos door kunnen gaan.
Systematisch gebruik van chemische wapens
De chemische aanval van 7 april was geen incident. Sinds de grote aanval met zenuwgas in 2013 is het regime Assad chemische wapens blijven gebruiken, in de meeste gevallen chloorgas, maar in sommige gevallen ook zenuwgas, zoals vorig jaar in Khan Sheikhoun. De chemische aanval in Khan Sheikhoun leidde tot een eenmalige vergeldingsactie door de VS. Maar de chemische aanvallen gingen door. Tijdens het offensief tegen Oost-Ghouta zijn systematisch chemische wapens gebruikt. Na zware bombardementen en het verwoesten van ziekenhuizen en instellingen voor burgerbescherming, om er zo voor te zorgen dat gewonden niet konden worden geholpen, gebruikte het regime Assad chloorgas in verschillende steden in Ghouta, om de families die in kelders schuilden naar buiten te krijgen en de gewapende groepen die het gebied onder controle hadden te dwingen om zich over te geven. En inderdaad, onmiddellijk na de chemische aanval op Douma werd de overgave bekendgemaakt van Jaish al-Islam, de gewapende oppositiegroep die in Douma de dienst uitmaakte, en stonden de eerste bussen klaar om mensen uit Ghouta naar het noorden van het land te deporteren. De aanval van gisteren gaat waarschijnlijk niet voorkomen dat dit opnieuw gebeurt, aangezien bij de chemische aanvallen chloorgas werd gebruikt, dat vrij verkrijgbaar is vanwege het tweeledige gebruik.
Geef prioriteit aan de bescherming van burgers in plaats van aan geopolitieke belangen
Waaraan het in de afgelopen 7 jaar overduidelijk heeft ontbroken, en nog steeds ontbreekt in de militaire aanvallen van de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, is een daadwerkelijke inzet en strategie om Syrische burgers te beschermen tegen de campagne van oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid van het regime Assad, en een gemeenschappelijk antwoord te vinden op de crisis in Syrië. Het is hoog tijd dat in plaats van geopolitieke belangen, de bescherming van burgers op de eerste plaats gaat komen. In plaats van een symbolische militaire aanval, moet de internationale gemeenschap een allesomvattende strategie ontwikkelen om de burgers in Syrië eindelijk te beschermen, de straffeloosheid te beëindigen, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid te bevorderen, en de dubbele moraal op het gebied van internationale normen te logenstraffen. Als het patroon van de strategie van ‘overgeven of sterven’ van het regime Assad niet wordt doorbroken met een dergelijke brede strategie, zal het lot van Oost-Ghouta ook andere gebieden treffen en zullen nog meer oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid worden begaan.
