Net een paar maanden bezig als algemeen directeur bij PAX vindt Anna Timmerman zich thuiswerkend terug onder de hoogslaper van haar zoon. Ver weg van Irak, Zuid-Soedan, Oekraïne en Colombia, duizenden kilometers van de gebieden waar PAX werkt. Ze was er graag heen gegaan om de mensen met wie PAX werkt aan vrede te leren kennen, maar de coronacrisis zette daar een streep door. Nu belt Timmerman ze stuk voor stuk op, om te zien hoe het coronavirus in de (post)conflictgebieden huishoudt. En of de machthebbers luisteren naar de bevolking, voor wie deze crisis bovenop de ellende komt waar ze al in zaten.
———-
Anna Timmerman in gesprek over vrede in tijden van corona
Aflevering 3: Zuid-Soedan
———-
Het derde gesprek in de serie is met vier PAX-collega’s, die allen werken in Zuid-Soedan: Andrea Minalla, John William, Elizabeth Atong en John Malith. PAX is medeoprichter van een vredesnetwerk van organisaties en kerken in Zuid-Soedan (en in Oeganda en Kenia). PAX werkt samen met Zuid-Soedanezen die zich inzetten voor een vredesdialoog tussen rivaliserende bevolkingsgroepen en de overheid om zo vrede, veiligheid en onderlinge samenwerking te bevorderen. Ondanks dat de coronacrisis flinke invloed heeft op dat werk, gaan de vredesactivisten in Zuid-Soedan stug door.
Anna: ‘Hoe staat het met de uitvoering van het vredesakkoord?’
John William (Project Officer Action Plan for Peace): “Na eerste besmetting in Juba, drie weken geleden, hebben we niets meer gehoord over het vredesakkoord. We snappen dat de bestrijding van het virus aandacht opeist, maar niets meer horen over vrede is heel serieus in Zuid-Soedan. De overheid doet niet veel om te laten zien dat er echt aan gewerkt wordt. Na het vredesakkoord is de overgangsregering gevormd, maar dit is een enorm land, 15 keer zo groot als Nederland, en lokale overheidsfunctionarissen zijn nog niet benoemd. Dus er is een vacuüm. Covid-19 en de maatregelen daaromheen hebben impact op het werk van PAX, ja. We werken met lokale partners en kerken om conflicten op een vredevolle manier bij te leggen. De misinformatie en het wantrouwen rond Covid-19 verergeren gemeenschapsconflicten. Covid-19 maakt het lastig die mensen aan tafel te krijgen. Dus nu proberen we stereotypes te bevechten via lokale media en radiostations. We gaan van dorp naar dorp met jingles die we via megafoons laten horen. Die stereotypen veroorzaken veel van de conflicten. Het belang van sociale cohesie blijft overeind staan, ook al is er nu de coronacrisis. Daarnaast brengen we, om misinformatie te voorkomen, ook berichten van de Minister van Gezondheidszorg over. We moeten verspreiding van het virus voorkomen, want de gezondheidszorg is hier zwak, er zijn nauwelijks artsen en er is een tekort aan medisch personeel. Internationale organisaties helpen wel, dat is fijn, maar we bidden voor een vaccin. En voor de mogelijkheid om op het virus te testen, dat gebeurt nu bijna niet. Er zijn ontzettend weinig besmettingen gerapporteerd… zou het echt zo zijn?”
Anna: ‘Hebben jullie persoonlijk te lijden onder de conflicten?’
John Malith (Project Officer Human Security Survey): “Ik heb gisteren een deel van de dag niet kunnen werken vanwege vee-roof. Ik woon in de periferie van de stad en criminelen hebben ’s avonds koeien gestolen. Dat is onze bron van de melk die we onze kinderen te drinken geven. Ook mijn twee koeien zijn weg. Zoiets houdt je nogal bezig. Koeien zijn het banksysteem van Zuid-Soedan, één koe is 500 dollar waard. Ruimte voor een complete lockdown is er niet omdat mensen voor hun overleven afhankelijk zijn van markten en de migratie van vee. Je kunt mensen niet opsluiten. In dit soort gebieden geldt: zijn de maatregelen niet dodelijker dan het virus zelf?”
Anna: ‘Zuid-Soedan is nog zo’n jonge staat. Hoe heeft dit virus invloed op de ontwikkeling van jullie land?”
Andrea Minalla (Project Manager): “De overheid heeft geen geld om mensen financieel te steunen. Burgers staan er hier alleen voor, het is ieder voor zich. Ze zoeken nog elke dag zelf hun brandhout en eten bij elkaar. Als er hier een piek in besmettingen komt… dat is geen mooi beeld. De overheid is er niet klaar voor en heeft de macht niet om te zorgen voor haar burgers. De basisvoorzieningen ontbreken hier. Op het levensonderhoud van mensen heeft het een flinke impact, op de lokale economie ook. Mensen houden zich staande in een informele economie. Vooral vrouwen, zij verkopen vruchten op de markt of hebben theewinkeltjes. Zij zien hun bron van inkomsten verdampen door de maatregelen.”
Anna: ‘Opkomen voor vrouwenrechten is een belangrijk onderdeel van ons vredeswerk, komt dat nu in de knel?‘
Elizabeth Atong (Senior Project Officer Gender): “Ik werk er hard aan om vrouwen mee te laten doen in het leiderschap van dit land. Niet alleen op staatsniveau, maar juist ook lokaal, op grass root level. Er moet contact zijn tussen de vrouwen op beide niveaus. Die link willen we creëren, zodat de stemmen vica versa gehoord worden. We zien echte veranderingen, ook in rechtszalen, er zitten nu eindelijk vrouwen in het rechtssysteem. We brengen vrouwen van uiteenlopende groepen samen om te praten over verzoeningsprocessen en bespreken wat ze hebben meegemaakt, wat ze kunnen betekenen voor vrede en op welke manier ze invloed kunnen krijgen. Hoe we ervoor kunnen zorgen dat gemeenschappen weer met elkaar door één deur kunnen. Hoe vrouwen seksueel misbruik kunnen aangeven bij de autoriteiten, want dat gebeurt nog te weinig. Hier geldt vaak de regel dat je je vuile was niet buiten hangt, maar dit is te ernstig om te verzwijgen, net als de gedwongen uithuwelijking van minderjarige meisjes. Hoe ga je om met ongewenste zwangerschap? We kijken naar de oorzaken van problemen en proberen vrouwen onderdeel te maken van de oplossing. 2020 startte goed wat betreft ons werk, maar Covid-19 gooit roet in het eten. Nu proberen we via billboards en radiospotjes vrouwen bewust te maken van hun kracht én dat ze zich moeten uitspreken en hier vrouwen in nationale leiderschapsposities bij te betrekken.”
Lees ook:
- Aflevering 1: Door corona moeten we in Colombia heel alert zijn voor misbruik
- Aflevering 2: Vrouwen hebben keer op keer laten zien dat zij verandering kunnen brengen
- Aflevering 4: Omgaan met het verleden is de kern van vooruitgang
- Aflevering 5: De internationale gemeenschap moet weten wat hier in Irak gebeurt
- Vrede in tijden van corona
