De ‘graanschuur van Syrië’ droogt op en raakt zwaar vervuild. De voedselvoorziening van miljoenen mensen staat daarmee onder druk. Na jaren van conflict en oorlog zien de inwoners van Noordoost-Syrië hoe hun land en gewassen ernstig vervuild zijn, terwijl er een schrijnend tekort aan schoon drinkwater is. Het zijn de gevolgen van oorlog die vaak onderbelicht zijn, maar in het nieuwe PAX-rapport ‘War, Waste and Polluted Pastures’ op een rij worden gezet.
“Conflicten veroorzaken doden, gewonden en vluchtelingstromen, en leiden tot grootschalige vervuiling. Daarbovenop komen nog de verwoestende gevolgen van klimaatverandering die nu voelbaarder is dan ooit. In Noordoost-Syrië zijn al dit soort problemen geconcentreerd in één gebied met drie miljoen inwoners,” zegt Wim Zwijnenburg, coauteur van het rapport. “Dat heeft ernstige gevolgen voor de stabiliteit van de regio en de volksgezondheid van Syriërs”.
De inwoners van Noordoost-Syrië zijn voor hun levensonderhoud grotendeels afhankelijk van de olie die ze uit de grond halen. De rook van duizenden kleinschalige, geïmproviseerde raffinaderijen hebben jarenlang de lucht zwart gekleurd, terwijl burgers nog steeds moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Grotere, professionele raffinaderijen dumpten onbelemmerd hun afval waardoor boeren hun waterputten voor landbouw irrigatie en drinkwater niet meer kunnen gebruiken. Door deze praktijken is ruim 227 kilometer rivier ernstig vervuild, in een gebied dat net zo groot is als Noord-Holland, Zuid- Holland en Zeeland samen.
Kinderen in giftige rook
‘War, Waste and Polluted Pastures’ is het resultaat van een twee jaar durend onderzoek, inclusief veldbezoeken, open source-onderzoek, analyse van satellietbeelden en samenwerking met lokale partners. Het onderzoek brengt 530 locaties in kaart in Noordoost-Syrië waar sprake is van olievervuiling. Eerder waren er honderden clusters met duizenden kleine opgezette olieraffinaderijtjes, maar deze werden gesloten na protesten van burgers. Inmiddels zijn daar nog 20 clusters van actief. “Bij die raffinaderijtjes werkten duizenden mensen, waaronder honderden kinderen, in de giftige rook en gevaarlijke omstandigheden. Ook vonden we 20 locaties waar honderdduizenden tonnen met, deels medisch, afval wordt gedumpt,” aldus Zwijnenburg.
De volgende crisis kondigt zich alweer aan. In de laatste maanden is het waterpeil in het Assadmeer, de bron voor de rivier de Eufraat, met 5 meter gedaald. Dat heeft grote gevolgen voor toegang tot drinkwater, de landbouw en elektriciteit-opwekking. Brandende graanvelden door droogte en bewuste aanvallen tasten oogstopbrengsten aan en de weinige bossen die er waren verdwijnen snel.
Internationale steun dringend nodig
PAX pleit voor meer internationale aandacht om de milieugevolgen van gewapende conflicten aan te pakken, en dringt bij het falende bestuur aan om de situatie op te lossen. Daarnaast investeert PAX in het trainen van partners om de vervuiling in kaart te brengen én in hoe ze hiermee naar de overheid kunnen stappen. Zwijnenburg: “De miljoenen mensen die daar leven verdienen internationale steun. Daarnaast is het voor de hele regio noodzakelijk om tot een regionale oplossing te komen voor het toenemende watertekort, dat nu zowel Turkije, Syrië als Irak treft.”