Wederom is er een jonge vredesactivist vermoord in Irak. Vorige week zaterdag werd het lichaam van de 26-jarige Ali Kareem gevonden met schotwonden in het hoofd en in de borst. Hij is de zoon van de in Basra woonachtige Iraakse mensenrechtenactivist Fatima Al-Bahadly. De internationale gemeenschap moet dergelijke gruwelijke gewelddaden tegen burgeractiviteiten in Irak veroordelen. Dit geweld zal het vredesactivisme echter niet stoppen. Zoals een van Kareem zijn vrienden zei: “Zij [de milities] denken dat ze ons het zwijgen zullen opleggen, maar ze krijgen ons niet stil.”
In alle opzichten was de moord op Ali Kareem een aanslag om hem en zijn familie te straffen voor hun publieke activisme. Weer een slachtoffer in een gruwelijke trend van geweld tegen het maatschappelijke middenveld. Op slechts 26-jarige leeftijd speelde hij een actieve rol in de organisatie van zijn moeder, de Iraqi Al-Firdaws Society. Deze organisatie richt zich op de bescherming en educatie van vrouwen, en zet campagnes op tegen de rekrutering van jongeren door gewapende groepen. Al-Firdaws is een langdurige en vertrouwde partner van PAX.
Bedreigingen en intimidatie
Fatima Al-Bahadly ontving regelmatig bedreigingen en intimidatie van lokale milities. De meest recente van deze bedreigingen was twee maanden geleden, met het bevel om Basra te verlaten. Dit is duidelijk bedoeld om leiderschap binnen de lokale protestbeweging te ontmoedigen of zelfs te stoppen. Fatima is een charismatische vrouw en is een rolmodel voor velen in Basra. Maar nu is zij in de eerste plaats een moeder die rouwt. Wachtend bij de forensische afdeling van het Basra-ziekenhuis, zei ze tegen de media: “Minder dan een jaar geleden is mijn zoon Ahmed werd vermoord. En nu de moord op mijn oudste zoon. Waar kan ik heen? Bij wie moet ik klagen?”
De Iraakse regering is er opnieuw niet in geslaagd haar burgers te beschermen; sinds 2019 zijn in Irak ten minste 70 activisten vermoord. Gewapende groepen die deze aanslagen organiseren bewegen vrij rond zonder veel beperkingen vanuit de alom bekritiseerde regering. Een regering die de bescherming van de vrijheid en de fysieke integriteit van haar bevolking als hoogste prioriteit zou moeten hebben. Eerder deze maand – op 10 juli – werd een prominente activist uit Bagdad, Ali Al-Makdam ontvoerd. 36 uur later werd hij gevonden, gedumpt op een snelweg. Dit leidde tot het opnieuw opleven van de Nationale campagne tegen straffeloosheid in Irak, geleid door een groep Iraakse activisten. Een activist uit Basra zei: ‘De regering heeft gefaald om haar burgers, activisten en journalisten te beschermen. Wat er is gebeurd, is een ernstige schending van de mensenrechten.’
Wat er achter de protesten in Irak zit
De protesten in Irak begonnen in oktober 2019 als een reactie op wijdverspreide corruptie, gebrek aan werkgelegenheid, beperkte toegang tot basisvoorzieningen, de economische crisis en aanhoudende buitenlandse interventies in Irak. Sindsdien zijn ongeveer 500 mensen gedood en zijn duizenden gewond geraakt. De demonstraties leidden in december vorig jaar tot het aftreden van de Iraakse regering. Verder heeft de regering weinig tot geen verantwoordelijkheid gepakt, noch zijn er zinvolle pogingen gedaan om de onderliggende problemen aan te pakken. De zorgen die de dappere Iraakse activisten zoals Ali Kareem de straat op deden gaan, zijn legitiem en verdienen het om geuit te worden zonder angst voor represailles.
PAX dringt er bij de internationale gemeenschap op aan dit gerichte geweld tegen Iraakse burgeractivisten krachtig te veroordelen. De internationale gemeenschap moet ook met concrete plannen komen om de Irakezen te beschermen. Er moet een einde komen aan de straffeloosheid voor hendie geweld plegen. We dringen er bij de donorgemeenschap (die nauw samenwerkt met de Iraakse overheid) op aan om zicht in te zetten voor concrete plannen en vervolgstappen. Alles om Iraakse burgeractivisten te beschermen en dat hun recht op vreedzaam protest te garanderen.
Condoleances
Als PAX willen we ons diepste medeleven betuigen aan iedereen die getroffen is door de laatste incidenten, in het bijzonder aan Fatima Al-Bahadly, en de familie en vrienden van de overledene. Samen in solidariteit met leiders als Fatima, en ter nagedachtenis aan dappere activisten zoals haar zoon, Ali Kareem, zullen PAX en haar partners het veelzijdige conflict in Irak blijven aanpakken en ervoor zorgen dat de stemmen van burgers worden gehoord.