Oekraïne is een land dat in de Sovjet-tijd veel zware industrie heeft opgebouwd, met name rondom mijnbouw en de bijkomende chemische industrie. Daarnaast zijn er een aantal grote kerncentrales in het land en vindt in verlaten mijnschachten opslag plaats van grote hoeveelheden giftig en radioactief afval.
In het oosten van Oekraïne kan het conflict leiden een regionale milieuramp als die fabrieken bij bombardementen geraakt worden. Dit is in 2015 op het nippertje voorkomen. Daarnaast dreigen de mijnen met het afval te overstromen als de stroom uitvalt en de waterpompen, die nodig zijn om het grondwater weg te pompen, stoppen.
Kerncentrales en oliedepots
Een ander groot probleem zijn de gevechten rondom de nucleaire installaties, zowel Chernobyl als een aantal kerncentrales die al beschoten zijn. Maar ook opslagplekken en laboratoria waar radioactief materiaal ligt. Ook voert Rusland doelbewust aanvallen uit op oliedepots, die vaak in of vlakbij dichtbevolkte gebieden liggen. Daardoor lopen burgers extra gevaar op korte termijn. En op lange termijn kan dit gevolgen hebben voor vervuiling van grondwater.
Conflictvervuiling
Daarnaast zijn er andere risicofactoren waarbij conflictvervuiling een probleem kan vormen voor de gezondheid van mensen of de vervuiling van de leefomgeving door giftige oorlogsresten. Denk daarbij aan branden in opslagplekken van chemicaliën. Zoals de brand bij Chemie-pack in Moerdijk, maar dan 100 keer erger en door het hele land. Blusmiddelen zijn op dit moment schaars in Oekraïne en mensen die gevaar lopen kunnen niet weg vanwege de bombardementen. Ook kunnen de grote hoeveelheden munitie in een keer ontploffen, vol zware metalen en chemicaliën.
Besmettelijke ziektes
Daarnaast valt de elektriciteit regelmatig uit, hebben mensen geen toegang meer tot schoon drinkwater en is er geen afvalmanagement meer. Met name in steden kan dat leiden tot uitbraak van besmettelijke en dodelijke ziektes zoals cholera en difterie. Dit soort problemen zagen we eerder in Irak, Syrië en Jemen op grote schaal.
Grote kans op milieuramp
De laatste 8 jaar is er veel geïnvesteerd in het monitoren van het milieu om het groeiende vervuilingsprobleem aan te pakken. Dit in nu grotendeels ongedaan gemaakt. En uit ervaring weten we dat Rusland het niet zo nauw neemt met milieuregelgeving. Dit kan betekenen dat er grote kans is op een ramp waardoor grote delen van Oost-Oekraïne letterlijk onbewoonbaar wordt, aldus waarschuwingen van de OSCE, humanitaire organisaties en het Oekraïense Ministerie van Milieu.
Meer weten over milieu en de oorlog in Oekraïne?
Lees hier de Environment and Conflict Alert Ukraine: A first glimpse of the toxic toll or Russia’s invasion of Ukraine
