ING investeert meer dan een miljard in wapenproducenten die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen
De vijftien grootste banken in Europa investeren samen 87,7 miljard euro in wapenbedrijven die wapens verkopen aan staten die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen of gewapende conflicten. Een groot aantal van de vijftien banken heeft intern beleid waarin de risico’s van investeringen in wapenbedrijven worden beschreven. Bij een aantal banken beperkt dit beleid echter alleen de financiering van specifieke wapentransacties. De banken verstrekken wel voor miljarden euro’s algemene bedrijfsleningen aan wapenproducenten. De producenten kunnen deze leningen naar eigen inzicht gebruiken en dus wel inzetten voor wapenproductie voor foute regimes. Dat geldt ook voor ING: de bank investeert 1,2 miljard in twee van de vijftien bedrijven. Dit blijkt uit een studie van Nederlandse vredesorganisatie PAX.
De bank met de grootste investeringen in vijftien van de grootste wapenproducenten die wapens verkopen aan staten waar de kans op misbruik groot is, is de Franse bank BNP Paribas. De bank investeert meer dan 16 miljard euro in 11 wapenproducenten. Het gaat om wapenproducenten als Boeing en Airbus. Airbus heeft bijvoorbeeld straaljagers verkocht aan Saoedi-Arabië en anti-scheepsraketten aan de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). De grootste investering van BNP Paribas is in General Electric, een industrieel conglomeraat dat ook de straalmotoren voor de luchtmacht van Saoedi-Arabië produceert en onderhoudt. Dat land is al meer dan 7 jaar betrokken bij de oorlog in Jemen. De oorlog daar heeft het leven gekost van naar schatting 380.000 mensen (UNDP), als gevolg van de humanitaire crisis veroorzaakt door een zeeblokkade en talrijke luchtaanvallen door Saoedi-Arabië en de VAE. Ook ING investeert in General Electric (ruim 1 miljard) en Airbus (200 miljoen).
Gaten in het beleid
Bijna alle banken in het onderzoek hebben een beleid voor investeringen in wapenbedrijven. In dit beleid noemen alle banken, met uitzondering van UBS, Lloyd’s Banking Group en HSBC, risico’s die gepaard gaan met investeringen in wapenbedrijven. Toch blijken alle banken veel geld aan deze bedrijven te lenen. Enkele banken geven in hun beleid aan specifieke wapentransacties niet te financieren als er ernstige mensenrechtenrisico’s aan verbonden zijn of als het land betrokken is bij gewapend conflict. Maar ze verstrekken wel andere vormen van financiering aan de wapenproducent. Dit is het geval bij Crédit Agricole (meer dan 9 miljard geïnvesteerd), ING (1,2 miljard geïnvesteerd) en Crédit Mutuel (2,5 miljard geïnvesteerd). Het is echter niet uit te sluiten dat deze miljarden toch bij risicovolle wapentransacties terechtkomen.
Onderzoeker Cor Oudes van PAX over de bevindingen: “Het is bemoedigend dat een groot aantal van de onderzochte banken veel van de risico’s van wapenhandel erkennen. Maar het is jammer dat zij vanwege gaten in het beleid nog steeds met miljarden euro’s wapenproducenten financieren die wapens verhandelen aan landen waar het risico op misbruik groot is. In veel oorlogsgebieden zijn burgers de dupe van misbruik van wapens die in de VS of de EU zijn gebouwd. Het is van het grootste belang dat banken de hiaten in hun beleid dichten en de financiering van wapenproducenten die betrokken zijn bij risicovolle wapenhandel verder beperken.”
Strengere aanpak banken nodig
PAX raadt in het rapport banken aan ervoor te zorgen dat ze geen financiering verstrekken aan wapenproducenten die wapens verkopen aan landen waar het risico op misbruik groot is. Dat betekent dat banken beleid en praktijk in lijn moeten brengen met zowel mensenrechtennormen als internationale afspraken inzake wapenhandel, zoals het Wapenhandelsverdrag. De Europese Commissie heeft een voorstel ingediend voor verplichte due diligence op het gebied van mensenrechten, gebaseerd op mensenrechtennormen. Dergelijke wettelijke verplichtingen zouden de banken kunnen aanzetten tot een strengere aanpak.
Lees hier het hele rapport (pdf).