Colombia heeft voor het eerst in zijn 214-jarige geschiedenis een progressieve linkse president verkozen. De steun van jongeren, vrouwen en gemarginaliseerde gemeenschappen speelde een belangrijke rol bij de verkiezing van en zijn vice-president Francia Márquez. De overwinning breekt met een historische trend om rechts georiënteerde regeringen te kiezen in een van de meest conservatieve landen in Latijns-Amerika.
Gespannen campagne
Na een gespannen campagne werd de voormalige burgemeester van Bogotá en senator overtuigend tot winnaar uitgeroepen. Gustavo Petro was in een vorig leven een strijder van de guerrillabeweging M-19 die in 1990 werd gedemobiliseerd. Toekomstig vice-president Francia Márquez is een Afro-Colombiaanse milieuactiviste, feministe en slachtoffer van het gewapende conflict. Ze is afkomstig uit een van de meest achtergestelde regio’s van Colombia.
De verkiezingscampagne was gepolariseerd, na de parlementsverkiezingen in maart. In de voorronde op 29 mei werden de kandidaten van gevestigde politieke partijen naar huis gestuurd, nadat een groot deel van de bevolking, gefrustreerd door decennia van armoede en ongelijkheid, zijn stem uitbracht. In de tweede ronde op 19 juni ging de strijd tussen de twee overgebleven kandidaten, Rodolfo Hernández, een 77-jarige zakenman die de corruptie wilde bestrijden, en de 62-jarige Petro met zijn plannen voor sociale hervormingen.
Politiek van de liefde
In zijn overwinningstoespraak, toegejuicht door duizenden uitzinnige aanhangers die de nieuwe realiteit nauwelijks konden geloven, maakte Petro meteen duidelijk dat hij de vrede wil herstellen in het nog altijd gewelddadige land. Hij beloofde te regeren met “de politiek van de liefde”, gebaseerd op hoop, dialoog en begrip. Hij riep op tot een Groot Nationaal Akkoord, waarbij hij de bevolking van de achtergestelde regio’s aan het woord wil laten. “De diversiteit van Colombia moet bij deze regionale dialogen worden betrokken. Niet alleen degenen die de wapens hebben opgenomen, maar ook de zwijgende meerderheid van boeren, inheemse volkeren, vrouwen en jongeren. Op basis van de regionale dialogen kunnen de hervormingen worden opgebouwd die Colombia nodig heeft om in vrede te kunnen leven.”
De regering van Petro’s treedt aan op 7 augustus en staat voor grote uitdagingen, waaronder een congres met een fervente oppositie, de nationale strijdkrachten met een conservatieve traditie, en een zakenelite die zal proberen economische hervormingen tegen te werken. Daarnaast zal Petro moeten werken aan een hernieuwde relatie met de Verenigde Staten en hun oorlog tegen drugs.
De uitslag van deze verkiezingen biedt desondanks hoop op verandering en geeft ongetwijfeld een impuls aan het vredesakkoord tussen de regering en de FARC-guerrilla’s, dat in 2016 werd ondertekend maar tot op heden nauwelijks tot uitvoering komt.
