Balkanlanden mogelijk toch lid van de Europese Unie

Een paar jaar geleden zeiden activisten uit de landen van voormalig Joegoslavië dat ze in een zwart gat leefden. Er was weinig toekomstperspectief voor jongeren uit Bosnië en Servië; hoe zouden ze ooit bij de Europese Unie kunnen horen?

Beeld: Jongeren bij het filmfestival in Srebrenica.

Een paar jaar geleden zeiden activisten uit de landen van voormalig Joegoslavië dat ze in een zwart gat leefden. Er was weinig toekomstperspectief voor jongeren uit Bosnië en Servië; hoe zouden ze ooit bij de Europese Unie kunnen horen?

Deze week boden de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker en de EU commissaris voor uitbreiding Johannes Hahn weer hoop aan de inwoners van Bosnïe-Herzegovina, Servië, Montenegro, Kosovo, Macedonië en Albanië. Betekent het ook dat de kans op meer samenwerking tussen de landen, en dus op vrede nu vergroot wordt of is dat vooralsnog wensdenken? Dion van den Berg, senior beleidsmedewerker bij PAX geeft zijn mening.

Wanhoop
Van den Berg: “In Servië is de politieke elite furieus over de veroordeling van Ratko Mladic, voor onder andere de genocide van Srebrenica, door het Joegoslavië-Tribunaal. Een veroordeelde oorlogsmisdadiger doceert er nu aan de Servische Defensie-Academie, omdat – aldus de minister van defensie – ‘onze beste militairen de kadetten les moeten geven’. In Bosnië houden etnische politieke partijen elkaar gegijzeld; de alomtegenwoordige corruptie drijft de burgers tot wanhoop en initiatieven tot democratisering stranden keer op keer. In Kroatië, al enkele jaren lid van de EU, wijzen de president en tal van leidinggevende politici de veroordeling van Kroatische oorlogsmisdadigers in felle bewoordingen af. In de kerken is gebeden, niet voor de slachtoffers maar voor de veroordeelden. In Kosovo probeert het parlement een eerdere instemming met het in Den Haag gevestigde speciale hof voor door de Albanezen gepleegde oorlogsmisdaden terug te draaien.”

Doodsbedreigingen
Van den Berg pleit ervoor dat de huidige 28 landen van de Europese Unie het gedrag van politici in Bosnië-Herzegovina, Servië, Montenegro, Kosovo, Macedonië en Albanië goed in de gaten moeten houden. Als ze oorlogstaal en haat verspreiden, moet dat bestraft worden. Mensenrechtengroepen en slachtoffers uit de Balkanlanden lobbyen al jaren voor een regionale commissie die de feiten rond oorlogsmisdaden vaststelt en de slachtoffers erkenning en compensatie biedt. Van den Berg: “Natasha Kandic, die door twee senatoren uit de Verenigde Staten wordt voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, pleit voor zo’n commissie. Het kwam haar direct weer op doodsbedreigingen te staan. Hoe ga je om met het verleden, dat is iets waar PAX en onze partnerorganisaties zich mee bezighouden.”

Eind januari kwamen 250 onderzoekers en juristen bijeen in Sarajevo, Bosnië-Herzegovina om met elkaar te overleggen over overgangsrechtspraak en regionale samenwerking. Ook PAX was daarbij aanwezig.

Bekijk ook