De gemeente Amsterdam heeft deze maand besloten bloedkolen te weren uit de Amsterdamse haven. Tijdens een vergadering van de gemeenteraad van Amsterdam afgelopen donderdag vond er een uitgebreide discussie plaats over de voortdurende opslag en overslag van bloedkolen uit Colombia in de Amsterdamse haven. Sinds de oorlog in Oekraïne is de vraag naar kolen ter vervanging van Russische fossiele brandstoffen in Europa sterk toegenomen. Daarmee is ook het aandeel van bloedkolen uit Colombia sterk gestegen.
Tijdens het debat in de gemeenteraad werd verwezen naar onderzoeken van PAX en anderen. Uit deze studies blijkt dat de steenkoolwinning in Colombia gepaard gaat met ernstige mensenrechtenschendingen. In april van dit jaar dienden Colombiaanse slachtoffers van gedwongen ontheemding in Cesar een klacht in tegen verschillende Europese energiemultinationals (RWE, Uniper, Vattenfall, Engie) die tot voor kort Colombiaanse steenkool gebruikten of nog steeds gebruiken voor energieproductie. De klacht, gesteund door SOMO en PAX, werd ingediend bij het Nationaal Contactpunt (NCP) voor de OESO-richtlijnen in Den Haag en richt zich behalve tegen energiebedrijven ook tegen de havens van Rotterdam en Amsterdam, waar de zogenaamde “bloedkolen” naartoe werden verscheept. In deze klacht beweren de slachtoffers dat, hoewel de bedrijven en de havens al jaren op de hoogte zijn van de schendingen, zij als belangrijke actoren in de kolenleveringsketen tot nu toe hebben nagelaten hun verantwoordelijkheid te nemen door effectief bij te dragen aan een oplossing voor deze misstanden, zoals vereist door de internationale MVO-standaarden. De klacht kreeg dit voorjaar veel aandacht in verschillende media.
Stoppen met import
Voor de gemeenteraad van Amsterdam lijkt deze klacht nu aanleiding te zijn om tot handelen over te gaan, want aan het einde van gemeenteraadsvergadering werden er een drietal moties aangenomen die onder andere werden ingediend door Anke Bakker van de Partij voor de Dieren:
- De gemeente Amsterdam dringt er bij het Havenbedrijf Amsterdam op aan de import van “bloedkolen” uit Cesar, Colombia, te stoppen.
- De gemeente Amsterdam dringt er bij het Havenbedrijf Amsterdam op aan bij te dragen aan het herstel van de schendingen van de mensenrechten in Colombia.
- De gemeente Amsterdam dringt er bij het Havenbedrijf Amsterdam op aan zijn plan te herzien waarin kolen in 2030 worden uitgefaseerd, zodat een volledige uitfasering van kolen eerder zal plaats vinden.
Overname van de terminals
Aangezien de gemeente Amsterdam de enige eigenaar is van het Amsterdamse havenbedrijf, is de kans dat de import van kolen nu daadwerkelijk stopt groot. Bovendien zijn twee van de drie Amsterdamse kolenterminals onlangs overgenomen door het Duitse overslagbedrijf Rhenus, dat bij de aankoop bekend was met de wens van het havenbedrijf om steenkolenvrij te zijn in 2020.
De inzet van PAX en SOMO en de acties die zijn ondernomen in de haven van Amsterdam met de delegatie van Colombiaanse slachtoffers en onze partners bij Kappen met Kolen en Extinction Rebellion NL, hebben er zeker aan bijgedragen om het onderwerp op de agenda van de gemeenteraad te krijgen. Deze ontwikkeling schept een geweldig precedent.