Vrede kan alleen bereikt worden door diplomatie, militaire steun en het waarborgen van Oekraïense soevereiniteit. Ook is gerechtigheid voor de Russische agressie is essentieel voor duurzame vrede. We pleiten voor versneld EU-lidmaatschap voor Oekraïne, wat zowel de belangen van het land beschermt als bijdraagt aan regionale stabiliteit. Hier schreef PAX-directeur Rolien Sasse dit artikel over.
- Europese betrokkenheid bij Oekraïne
Versnelde EU-toetreding van Oekraïne is noodzakelijk voor politieke en economische stabiliteit in de regio, mits de fundamentele toetredingscriteria zoals democratie en rechtsstaat worden nageleefd.
Dit proces moet gepaard gaan met structurele hervormingen in Oekraïne en een bredere EU-strategie voor de regio, inclusief de Westelijke Balkan, Moldova en Georgië, om de stabiliteit en samenhang van de EU te waarborgen.
Economische wederopbouw moet Oekraïne versterken en politieke onafhankelijkheid waarborgen, zonder druk om zeggenschap over kritieke grondstoffen op te geven. EU-handelsverdragen moeten de integratie van Oekraïne bevorderen.
Rusland moet financieel bijdragen aan Oekraïens herstel, bijvoorbeeld via herstelbetalingen of juridische aansprakelijkheid. Bevroren Russische tegoeden moeten volledig worden ingezet voor de wederopbouw van Oekraïne.
- Europese militaire en defensiestrategie
Een Europese vredesmacht moet verankerd zijn in een robuust NAVO-raamwerk, maar moet ook zelfstandig kunnen opereren. Europa moet samen met de VS zorgen voor versterking van NAVO-afspraken.
Oekraïne’s recht op zelfverdediging, inclusief militaire steun, moet volledig worden ondersteund, mits het in overeenstemming is met internationaal recht en gericht blijft op bescherming van burgers. Dit geldt ook voor Oekraïense operaties op Russisch grondgebied, zoals in Koersk.
Investeren in een autonome Europese defensiestrategie is noodzakelijk, maar dit mag geen ongecontroleerde wapenwedloop veroorzaken.
- Diplomatie en vredesinspanningen
Europa moet actief bemiddelen om Oekraïne te beschermen tegen geopolitieke machtsstrategieën en de Oekraïense soevereiniteit te waarborgen.
Sancties en economische druk blijven essentieel om Rusland af te schrikken van verdere agressie. Tegelijkertijd moeten Europese landen banden versterken met Russische dissidente stemmen, ballingen en onafhankelijke media.
Diplomatieke structuren zoals de OVSE en VN moeten versterkt worden, en er moet ruimte zijn voor een open gesprek over een nieuwe Europese veiligheidsarchitectuur, waar Rusland, post-Poetin, eventueel deel van kan uitmaken.
- Verantwoording en rechtvaardigheid
Oorlogsmisdaden mogen niet ongestraft blijven, ongeacht de dader. Daders van oorlogsmisdaden, zowel in Oekraïne als in Rusland, moeten bij voorkeur nationaal en waar nodig internationaal worden vervolgd. Dit geldt ook voor Oekraïense operaties op Russisch grondgebied, zoals in Koersk, die aan dezelfde juridische en ethische maatstaven moeten worden getoetst.
- Europese rol als vredesbrenger in de toekomst
PAX pleit ervoor dat de EU zich niet alleen focust op de onmiddellijke militaire steun voor Oekraïne, maar zich ook voorbereidt op haar toekomstige rol als stabilisator en vredesbrenger in de regio. Dit betekent dat de EU vanaf nu, in samenwerking met partners, moet werken aan initiatieven voor postconflict herstel, regionale samenwerking en een structurele aanpak voor stabiliteit in Oost-Europa, inclusief samenwerking met Oekraïne, maar ook met de Westelijke Balkan en andere aangrenzende landen. Zo kan de EU, na het conflict, bijdragen aan duurzame vrede en veiligheid in de regio.
